×

Bibliyografyalar

Millî Kütüphane tarafından hazırlanan konu ve kişi bibliyografyalarına ulaşmak için tıklayınız

Millî Kütüphane'nin yayın etkinlikleri, Basımevi'nin kurulması ve geliştirilmesi ile daha da artmıştır. Yayın etkinliklerinin arasında en büyük yeri ise bibliyografyalar ve kataloglar almaktadır.


BİBLİYOGRAFYALAR

Millî Kütüphane 5632 sayılı kuruluş kanunundaki amaçlarını gerçekleştirmek, araştırmacılara çalışmalarında kolaylık sağlamak, araştırma konuları ile ilgili güncel bilgiye ulaşmalarında yardımcı olmak amacıyla çeşitli bibliyografyalar hazırlamaktadır. Bu bibliyografyaların bir kısmı periyodik olarak, bir kısmı ise bir defaya mahsus, talep ve gereksinimlere cevap vermek üzere hazırlanmaktadır.

GENEL KONULU BİBLİYOGRAFYALAR

a) TÜRKİYE BİBLİYOGRAFYASI

Derleme Kanunu uyarınca Türkiye'de basılan bütün materyalleri kapsayacak olan Türkiye Bibliyografyası'nın yayımlanmasına, ilk kez 1939 yılında 1928-1938 yıllarını kapsayan birinci on yıllık toplu cilt ile başlanmıştır. 
1953 yılı sonuna kadar üçer aylık aralıklarla yayınlanan Türkiye Bibliyografyası, 1954 yılından itibaren Milli Kütüphane tarafından yayınlanmaya başlamıştır. 1955 yılında 6568 sayılı Kanun ile Milli Kütüphane Bibliyografya Enstitüsü görevi devraldıktan sonra, bibliyografyanın yapısında bir takım değişikliklere gidilmiş ve böylece Bibliyografya şekil ve içerik bakımından yabancı ülkelerde yayımlananlarla benzer duruma getirilmiştir. 
Türkiye Bibliyografyasında yer alan bibliyografik kimlikler 1985 yılına kadar Basma Eserler Alfabetik Kaideleri'ne göre düzenlenmiştir. Bu tarihten sonra, bibliyografik kimliklerin verilmesinde Anglo-Amerikan Kataloglama Kuralları uygulanmaya ve fasiküller aylık olarak yayımlanmaya başlamıştır. 
Türkiye Bibliyografyası 1989 Ocak fasikülünden itibaren bilgisayara dayalı olarak hazırlanmaya başlanmıştır. 2003 yılına ait fasiküllerden itibaren de, Türkiye Bibliyografyası, CD-ROM ortamında aylık olarak üretilmeye başlanmıştır.
Türkiye Bibliyografyası araştırmacılara çeşitli yönlerden yararlı olabilecek nitelikte veriler içermektedir. Türkiye’de yayınlanıp derlenen bütün eserlerin bibliyografik kimliklerini verdiği için Türkiye'deki yayın hayatının bir aynası olarak nitelendirilebilir. Türkiye Bibliyografyası ülkemizdeki pek çok halk, okul ve çocuk kütüphanesi tarafından, kataloglama ve sınıflama işlemlerinde rehber olarak kullanılmaktadır.
 

b) TÜRKİYE MAKALELER BİBLİYOGRAFYASI

Milli Kütüphane, 1952 yılından beri Kütüphaneye gönderilen bilimsel ve kültürel ağırlıklı dergilerde yer alan makalelerin künyelerini kapsayan ulusal nitelikli Türkiye Makaleler Bibliyografyasını yayınlamaktadır. 

1950 yılında UNESCO tarafından 'Bibliyografik Servislerin Islahı Konferansı'nda alınan karar uyarınca Türkiye Makaleler Bibliyografyası'nda künyeler 1952-1964 yılları arası Türkçe başlıklarının yanında Fransızca çeviri başlığı ile birlikte yayınlanmış, ancak daha sonra makale hangi dilde yazılmış ise künyesi o dildeki başlık altında verilmeye başlanmıştır. 

1952-1985 yılları arasında üç aylık olarak yayınlanan Türkiye Makaleler Bibliyografyası, 1986 yılından itibaren aylık olarak yayınlanmaya başlamıştır. Her fasikül yaklaşık olarak 1700'e yakın makaleyi içermektedir. Bibliyografyada taranan yayınlar nitelik açısından; bilimsel ve kültürel değer taşıyan, hakemli yayınlardan oluşmaktadır. 

2003 yılına ait fasiküllerden itibaren Türkiye Makaleler Bibliyografyası CD ortamında aylık olarak üretilmeye başlanmıştır. Üretilen CD lerde araştırmacıların alışkın oldukları düzeni korumak amacıyla bibliyografyalara ait PDF dosyaları da yer almaktadır. Basılan bibliyografya düzeni ile birebir aynı şekilde yer alacak olan PDF dosyalarında bir fasiküle ait tüm veriler bulunmaktadır. CD'de yer alan bibliyografik künyelere erişim, Türkçe ve İngilizce olarak iki dilde hazırlatılan, arama-tarama programıyla kolaylıkla sağlanmaktadır.

Kütüphanemizde hazırlanıp yayınlanmakta olan Türkiye Makaleler Bibliyografyasındaki künyeler 1995 yılına ait sayılardan itibaren internet ortamında da yer almaktadır.
T.C. Devlet Yayınları Bibliyografyası: 1971-1991 yılları arasında aylık olarak yayınlanmıştır. Cumhuriyet Döneminde Bibliyografyaların Bibliyografyası: 1973 yılında Cumhuriyetin 50. yıldönümü münasebetiyle hazırlanmıştır. 

“Seçilmiş Gazete Yazıları Bibliyografyası” 1989-1991 yılları arasında aylık olarak yayınlanmıştır. 

c) CUMHURİYET DÖNEMİ MAKALELER BİBLİYOGRAFYASI

Türkiye Makaleler Bibliyografyasının yayınlanmaya başladığı 1952 yılından önce yayınlanan makaleler ile 1952'den 1999 yılına kadar geçen sürede yayınlanmış, ancak bibliyografyada yer almamış makaleler ve 1952-1999 yılları arasında yayınlanan Türkiye Makaleler Bibliyografyasında yer alan makale künyelerini kapsayan Cumhuriyet Dönemi Makaleler Bibliyografyası CD olarak yayınlanarak araştırmacıların hizmetine sunulmuştur.

d) KİŞİ BİBLİYOGRAFYALARI

Kişi Bibliyografyaları olarak adlandırabileceğimiz bibliyografyalar, Türk kültür, sanat, edebiyat ve sosyal hayatına katkıları olan kişiler için hazırlanan bibliyografyalardır.

Milli Kütüphane tarafından; 

- 1970 yılında Doğumunun 100. Yıldönümü Münasebetiyle Süleyman Nazif, 
- Ölümünün 50. Yıldönümü Münasebetiyle Ömer Seyfeddin, 
- Ölümünün 20.Yıldönümü Münasebetiyle Faik Âli Ozansoy, 
- Doğumunun 100. Yıldönümü Münasebetiyle Ahmet Hikmet Müftüoğlu, 
- Doğumunun 100. Yıldönümünde Nazım Hikmet, 
- 1971 yılında Ölümünün 34. Yıldönümü Münasebetiyle Abdülhak Hâmit Tarhan, 
- 1977 yılında Ölümünün 50. Yılında Süleyman Nazif, 
- 1981 yılında, Atatürk Bibliyografyalarının Bibliyografyası, 
- 1983 yılında, İbn-i Sina, 
- 1987 yılında, Mimar Sinan, 
- 1992 yılında, Yunus Emre Bibliyografyaları yayınlanmıştır. 
- 2005 yılında, Mehmet Âkif Ersoy Bibliyografyası CD olarak yayınlanmıştır. 
- 2007 yılında UNESCO tarafından Mevlana Yılı ilan edilmesi Münasebetiyle Mevlâna Bibliyografyası=Bibliography of Mawlana CDyayınlanmıştır. 
- 2008 yılının UNESCO tarafından Kaşgarlı Mahmud yılı ilan edilmesi ve doğumunun 1000. yılı olması nedeniyle Kaşgarlı Mahmud Bibliyografyasıyayınlanmıştır.
- 2008 yılı ölümünün 50. yılı olması nedeniyle Yahya Kemal Beyatlı Bibliyografyası yayınlanmıştır.
- Doğumunun 800. yılı nedeniyle Hacı Bektaş Veli Bibliyografyası hazırlanmıştır.

 

ÖZEL KONULU BİBLİYOGRAFYALAR

Belli bir dönem, yer veya konu ile ilgili hazırlanan bibliyografyalardır.


1962 yılında Türkçe-İngilizce yayınlanan Basın Bibliyografyası, 
1967 yılında yayınlanan Dünya Edebiyatından Tercümeler : Klâsikler Bibliyografyası ve Tiyatro Bibliyografyası (1859-1928), 
1969 yılında yayınlanan Türk Zafer Ve Seferleri Bibliyografyası ile Irak Basınının 100. Yılı nedeniyle Irak'ta düzenlenen sergiler ve anma törenleri için Türkçe ve Arapça hazırlanan Irak'ın Bağdat, Basra Ve Musul Vilâyetlerinde Yayınlanan Kitap Ve Süreli Yayınlar Bibliyografyası, 1246 (1830) . 1337 (1919), 
1971 yılında, Malazgirt Zaferinin 900. Yıldönümü nedeniyle hazırlanan Selçuklu Tarihi, Alparslan Ve Malazgirt Bibliyografyası, İran Devletinin 2500. Kuruluş Yıldönümü nedeniyle hazırlanan Türkiye'de Basılmış Farsça Eserler Çeviriler Ve İran'la İlgili Yayınlar Bibliyografyası ile Türk Sanatı Ve Sanat Tarihi Konularında Seçme Bir Bibliyografya, 

1972 yılında yayınlanan Basın-Yayın Bibliyografyası
Atatürk Belgeliği Bibliyografyası : (Üç Aylık) /T.C. Kültür Ve Turizm Bakanlığı Milli Kütüphane Başkanlığı. -- Ankara : Kültür ve Turizm Bakanlığı Milli Kütüphane Başkanlığı, 1985 11,9,18,9 S. ; 27 cm. 

1990 yılında Türkçe-Arapça hazırlanan GAP Bibliyografyası : Kitap-Makale-Haber 

Eski Harfli Türkçe Basma Eserler Bibliyografyası: (Arap, Ermeni ve Yunan Alfabeleriyle) 1584-1986 The Bibliography of Turkish Works Printed In Non-Latin (Arabic, Armenian And Greek Characters) 1584-1986 [2002] 


2003 yılında Cumhuriyetin 80. Kuruluş Yıldönümü nedeniyle hazırlanan Ulusal ve Uluslararası Cumhuriyet Bibliyografyası bu nitelikteki bibliyografyalardandır.